Yanık

Yanıklar Nedir?

Yanıklar, özellikle çocuklar arasında en yaygın hane halkı yaralanmalarından biridir. “Yanma” terimi, bu yaralanma ile ilişkili yanma hissinden daha fazlasını ifade eder.

Çoğu insan, yaralanma nedenine ve derecesine bağlı olarak ciddi sağlık sorunları yaşamadan iyileşebilir. Daha ciddi yanıklar, komplikasyonları ve ölümü önlemek için acil tıbbi bakım gerektirir.

Yanık Seviyeleri

Üç temel yanık tipi vardır: birinci, ikinci ve üçüncü derece. Her derece, cildin zarar görmesinin ciddiyetine dayanır, birinci derece en küçük ve üçüncü derece en şiddetlidir.

• Birinci derece yanıklar: kırmızı, lekesiz cilt
• ikinci derece yanıklar: kabarcıklar ve cildin biraz kalınlaşması
• Üçüncü derece yanıklar: beyaz, kösele bir görünüme sahip yaygın kalınlık

Dördüncü derece yanıklar da vardır. Bu tür yanıklar, üçüncü derece yanıkların tüm semptomlarını içerir ve ayrıca cildin ötesinde tendonlara ve kemiklere kadar uzanır.

Dördüncü derece yanıkların aşağıdakiler dahil çeşitli nedenleri vardır:

• Sıcak, kaynar sıvılardan haşlanma
• Kimyasal yanıklar
• Elektrik yanıkları
• Kibrit, mum ve çakmak alevleri dahil yangınlar
• Aşırı güneşe maruz kalma

*** Yanık tipi oluşum nedenine bağlı değildir. Örneğin haşlanma, sıvının ne kadar sıcak olduğuna ve cilde ne kadar süre temas ettiğine bağlı olarak üç yanığa da neden olabilir.

Birinci Derece Yanıklar

Birinci derece yanıklar ciltte en az hasara neden olur. Bunlara “yüzeysel yanıklar” da denir çünkü cildin en dış tabakasını etkilerler. Birinci derece yanık belirtileri şunları içerir:

• Kırmızılık
• Küçük iltihap veya şişme
• Ağrı
• Kuru cilt/ciltte ölü hücre yanık iyileştikçe oluşur

Bu seviyede yanık cildin üst tabakasını etkilediğinden, cilt hücreleri döküldüğünde belirti ve semptomlar kaybolur. Birinci derece yanıklar genellikle iz bırakmadan 7 ila 10 gün içinde iyileşir.

Yanık cildin geniş bir bölgesini, 7-8 cm’den daha fazlasını etkiliyorsa ve yüzünüzde veya aşağıdakileri içeren büyük bir eklemde ise doktorunuzu görmelisiniz.

Birinci derece yanıklar genellikle evde bakım ile tedavi edilir. Yanık tedavisi ne kadar erken yapılırsa iyileşme süresi o kadar kısa olabilir. Birinci derece yanık tedavisi:

Yarayı soğuk suda beş dakika veya daha uzun süre bekletmek

Ağrı kesici için asetaminofen veya ibuprofen almak

Cildi yatıştırmak için aloe vera jeli veya lidokain (anestezik) krem uygulamak

Etkilenen bölgeyi korumak için bir antibiyotik merhem ve gevşek gazlı bez kullanmak

Buz kullanmadığınızdan emin olun, çünkü bu hasarı daha da kötüleştirebilir. Asla pamuk ile yara bölgesinde uygulama yapmayın, çünkü küçük lifler yaralanan bölgeye yapışabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir. Ayrıca, bunların etkili olduğu kanıtlanmadığından, tereyağı ve yumurta gibi ev ilaçlarından kaçının.

İkinci Derece Yanıklar

İkinci derece yanıklar daha ciddidir çünkü hasar cildin üst tabakasının ötesine uzanır. Bu tip yanık cildin kabarmasına, aşırı kırmızı ve ağrılı olmasına neden olur.

Bazı kabarcıklar sıvı veya iltihap akıtarak patlayabilir. Zamanla, yara üzerinde fibrinöz eksüda adı verilen kalın, yumuşak, kabuk benzeri doku gelişebilir.

Bu yaraların hassas doğası nedeniyle, alanı temiz tutmak ve enfeksiyonu önlemek için bölgeyi düzgün bir şekilde sarmak gerekir. Bu ayrıca yanığın daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur.

Bazı ikinci derece yanıkların iyileşmesi üç haftadan uzun sürer, ancak çoğu iki ila üç hafta içinde yara izi olmadan iyileşir, ancak genellikle ciltte pigment değişiklikleri oluşur.

Kabarcıklar ne kadar kötü olursa, yanığın iyileşmesi o kadar uzun sürer. Bazı ciddi vakalarda, hasarı gidermek için deri grefti gerekir. Deri grefti, sağlıklı cildi vücudun başka bir bölgesinden alır ve yanmış cildin bölgesine taşır.

Birinci derece yanıklarda olduğu gibi, pamuktan ve şüpheli ev ilaçlarından kaçının. Hafif bir ikinci derece yanık tedavisi genellikle şunları içerir:

Cildi 15 dakika veya daha uzun süre soğuk su altında tutmak

Ağrı kesici ilaç almak (asetaminofen veya ibuprofen)

Kabarcıklara antibiyotikli krem ​​uygulamak

Bununla birlikte, yanık aşağıdakilerden herhangi biri gibi yaygın bir alanı etkiliyorsa acil tıbbi tedavi gerekir:

• Yüz
• Eller
• Kalça
• Kasık
• Ayaklar

Üçüncü Derece Yanıklar

Dördüncü derece yanıklar hariç, üçüncü derece yanıklar en şiddetlisidir. Cildin her tabakasında fazlaca hasara neden olurlar.

Üçüncü derece yanıkların en acı verici olduğu yanılgısı vardır. Bununla birlikte, bu tür yanıklarda hasar o kadar geniştir ki sinir hasarı nedeniyle herhangi bir ağrı olmayabilir.

Nedeni bağlı olarak, üçüncü derece yanıkların gösterebileceği belirtiler şunlardır:

• Mumsu ve beyaz renk
• Kömürleşme
• Koyu kahverengi renk
• Kabarık ve kösele doku
• Kabarcık oluşmaması

Ameliyat olmadan, bu yaralar ciddi yara izi ve kontraktür ile iyileşir. Üçüncü derece yanıklar için tam kendiliğinden iyileşme için belirlenmiş bir zaman çizelgesi yoktur.

Asla üçüncü derece yanıklara kendi kendinize tedavi etmeye çalışmayın. Derhal 112’yi arayın. Tıbbi tedavi için beklerken soyunmayın, ancak yanıklara hiçbir giysinin yapışmadığından emin olun.